Inicjatywa uchylenia art. 168b k.p.k.

Zgodnie z art. 168b k.p.k. jeżeli w wyniku kontroli operacyjnej zarządzonej na wniosek uprawnionego organu na podstawie przepisów szczególnych uzyskano dowód popełnienia przez osobę, wobec której kontrola operacyjna była stosowana, innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego niż przestępstwo objęte zarządzeniem kontroli operacyjnej lub przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego popełnionego przez inną osobę niż objętą zarządzeniem kontroli operacyjnej, prokurator podejmuje decyzję w przedmiocie wykorzystania tego dowodu w postępowaniu karnym. Przepis ten stanowi obejście regulacji ustawowych ustanawiających katalogi przestępstw (z założenia tych najpoważniejszych), uzasadniających i umożliwiających zastosowanie tej ofensywnej metody pracy operacyjnej i wykorzystanie dowodów zdobytych dzięki zastosowaniu tej metody. Umożliwia on wykorzystanie materiałów z kontroli operacyjnej w  celach dowodowych także w sprawach drobnych przestępstw czy przestępstw skarbowych. Niewątpliwie, jeżeli u podstaw zamieszczenia w ustawach pragmatycznych służb operacyjnych katalogów przestępstw leżała zasada proporcjonalności, to przepis art. 168b k.p.k.  skutecznie ją zneutralizował. W kwestii tego bypassu, czyniącego z katalogów przestępstw mało istotne ozdobniki tekstu prawnego interweniowała NRA w petycji z 16 lutego 2024 r., w której podkreślono, że upoważnienie prokuratora do „legalizacji” materiałów na podstawie art. 168b k.p.k. i uczynienie z nich dowodów jest sprzeczne z podstawami funkcjonowania państwa prawa, w tym z Konstytucją RP. Aktualnie pojawiła się inicjatywa ustawodawcza, zmierzająca między innymi do uchylenie przepisu art. 168b k.p.k. Wnioskodawcy uznali, że utrzymanie tego rozwiązania prawnego narusza podstawowe standardy wynikające z zasady prawa do rzetelnego sądu określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Prowadząc badania nad problematyką kontroli operacyjnej zainteresowało mnie rozwiązanie austriackie, wprawdzie wprowadzone na gruncie podsłuchu procesowego, ale niewątpliwie zdatne do wykorzystania na potrzeby materiałów dowodowych uzyskanych w wyniku zastosowania kontroli operacyjnej. Jeżeli w Austrii dochodzi do przypadkowego ujawnienia przestępstwa innego niż to, które posłużyło do zarządzenia podsłuchu  i dotyczy oskarżonego, który dał powód do zarządzenia podsłuchu, wówczas wykorzystanie informacji z takiego podsłuchu jest zawsze możliwe. Natomiast gdy przypadkowe wejście w posiadanie informacji stanowi informację o popełnieniu przestępstwa przez osobę trzecią, to wykorzystanie tego materiału jako dowodu dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy chodzi o przestępstwo o takim ciężarze gatunkowym, który sam w sobie uzasadniałby zarządzenie podsłuchu telefonicznego. Sprawa wydaje się prosta. Wykorzystanie materiałów do celów dowodowych, zdobytych w wyniku zastosowania kontroli operacyjnej, w odniesieniu do osób kontaktujących się z inwigilowanym powinno dotyczyć wyłącznie czynów katalogowych, a nie jak to stanowi art. 168b k.p.k. każdego przestępstwa i każdego przestępstwa skarbowego.

Zatarcie skazania a odpowiedzialność z art. 178a § 4 k.k.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2024 r. o sygn. V KK 476/23 stwierdził, że nie stanowi przeszkody do przyjęcia odpowiedzialności za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. zatarcie w dacie wyrokowania skazania za przestępstwo, którego częścią było orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, jeżeli tylko będący przedmiotem osądu czyn określony w 178a § 1 k.k. został popełniony w okresie obowiązywania tego zakazu. Przepis art. 178a § 4 k.k. dotyczy osób, które ponownie dopuściły się przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości będąc już uprzednio skazanymi za przestępstwo komunikacyjne pod wpływem alkoholu albo w okresie obowiązywania orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów za inne przestępstwo. W przypadku rozpatrywanym przez Sąd Najwyższy doszło do zatarcia skazania za wcześniejsze z przestępstw, które stanowiło podstawę do zakwalifikowania późniejszego czynu sprawcy z przepisu przewidującego surowszą odpowiedzialność nietrzeźwego kierującego, który prowadził pojazd w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego za to zatarte przestępstwo. Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że fakt, iż skazanie za przestępstwo uległo zatarciu, nie uniemożliwia posłużenia się w ramach postępowania dowodowego prawomocnym wyrokiem, nawet zatartym, ponieważ nie jest to czynność objęta jakimkolwiek zakazem dowodowym. Jeżeli po przeprowadzeniu tego dowodu okazałoby się, że nietrzeźwy kierujący dopuścił się przestępstwa prowadzenia pojazdu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów, to nie uniknie surowszej odpowiedzialności wynikającej z art. 178a § 4 k.k., mimo że w czasie orzekania za przestępstwo późniejsze doszło już do zatarcia skazania za przestępstwo wcześniejsze, w ramach którego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że skazanie uważa się za niebyłe dopiero od daty zatarcia skazania, natomiast wcześniej skazanie istniało i wywoływało wobec skazanego określone, wynikające z treści wyroku, skutki prawne, np. konieczność poddania się rygorom środków karnych. Sprawca, który się tym rygorom nie podporządkował i w tym czasie prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości, zrealizował znamiona przestępstwa przewidzianego w art. 178a § 4 k.k. a tym samym musi się liczyć z surowszą odpowiedzialnością za swój czyn.

Wartość dowodowa alkomatów

Jak wynika z zaleceń opracowanych przez Instytut Ekspertyz Sądowych – zatwierdzonych przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii w dniu 26 listopada 2004 r.  analizatory podręczne (przenośne) – działające na zasadzie elektrodowego utleniania alkoholu lub wyposażone w detektor półprzewodnikowy, przeznaczone do użytku w warunkach zewnętrznych, zwane popularnie alkomatami przenośnymi, powinny być stosowane wyłącznie do badań wstępnych, a ich wyniki winny zostać zweryfikowane za pomocą analizatora stacjonarnego działającego na zasadzie pomiaru spektrofotometrycznego w podczerwieni, względnie przez analizę próby krwi. Alkomaty przenośne są urządzeniami mało precyzyjnymi, ich wadą jest między innymi brak zabezpieczeń przed wykrywaniem tzw. alkoholu zalegającego, czyli resztek alkoholu w jamie ustnej, co może czasowo zawyżać wynik zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. Prawodawca też dostrzegł niedoskonałości pomiarowe alkomatów przenośnych i w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie badań na zawartość alkoholu w organizmie wyraźnie zasygnalizował potrzebę weryfikacji wyników pomiarów zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu dokonanych alkomatami przenośnymi, w szczególności w sprawach dotyczących przestępstw. Jak wynika z § 4 ust. 4 tegoż aktu prawnego na żądanie osoby badanej albo gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez nią przestępstwa, wynik badania dokonanego alkomatem przenośnym, wynoszący ponad 0,00 mg/dm³ należy zweryfikować badaniem, tzw. alkomatem stacjonarnym, czyli analizatorem wydechu dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni. W takiej sytuacji funkcjonariusze przeprowadzający badania są zobligowani dokonać dwóch dodatkowych pomiarów alkomatem stacjonarnym, przy czym drugi pomiar winien być przeprowadzony niezwłocznie po dokonaniu pierwszego pomiaru. Niedopełnienie warunków i sposobów przeprowadzenia badań w celu ustalenia alkoholu w organizmie w sposób przewidziany w obowiązujących przepisach powoduje, że wyniki tych badań są bezwartościowe i jako takie nie mogą stanowić dowodu w sprawie karnej czy w postępowaniu w sprawie o wykroczenie.

Kalibrowanie i wzorcowanie alkomatów

Alkomaty wykorzystywane do pomiarów dowodowych w sprawach karnych powinny być kontrolowane w ramach procedur metrologicznych, do których zalicza się kalibrację i wzorcowanie. Wbrew opiniom dostępnym w Internecie, kalibracja różni się od wzorcowania i fakt, że urządzenie przeszło jedną ze wskazanych procedur nie oznacza, że jest to wystarczające. Kalibracja przyrządów pomiarowych pozwala określić, czy urządzenie spełnia określone wymagania metrologiczne i jest przydatne do wykonywania pomiarów, natomiast wzorcowanie określa odchylenie od normy i niepewność pomiaru przyrządu pomiarowego. Procedura wzorcowania przeprowadzana jest w warunkach laboratoryjnych, przy użyciu specjalistycznej aparatury i polega na porównaniu wyników wskazywanych przez alkomat do tzw. „wzorca”. Potwierdzeniem przeprowadzenia wzorcowania jest  świadectwo wzorcowania, w którym jest określony termin jego ważności. Natomiast potwierdzeniem przeprowadzenia kalibracji jest świadectwo kalibracji, w którym również jest określony termin jego ważności. Alkomat, który posiada aktualne świadectwa kalibracji i wzorcowania daje gwarancję prawidłowości wskazań i co najważniejsze, wyniki badań przeprowadzone urządzeniem posiadającym ważne oba certyfikaty mogą stanowić wiarygodny materiał dowodowy. Producenci alkomatów w instrukcjach obsługi regulują kwestię częstotliwości kalibrowania i wzorcowania urządzenia pomiarowego i co do zasady termin ponownego poddania alkomatu procedurze metrologicznej wskazywany jest w świadectwie kalibracji lub wzorcowania. Ważne jest, aby każde urządzenie wykorzystywane do badań dowodowych zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu posiadało aktualne świadectwa i kalibracji, i wzorcowania. Brak aktualności, któregokolwiek ze świadectw poddaje w wątpliwość wiarygodność wyniku badania wykonanego tym urządzeniem. W prowadzonych przeze mnie sprawach niestety zdarzały się przykłady wykorzystywania przez organy ścigania wyników badań przeprowadzonych alkomatami, które nie były poddane wymaganym procedurom metrologicznym, a tym samym wyniki tych badań zostały skutecznie zakwestionowane przed sądem.

Dekalog narciarski

Powrót z nart skłonił mnie do przypomnienia wszystkim użytkownikom stoków narciarskich zbioru reguł obowiązujących na trasach zjazdowych całego świata opracowanych przez FIS, a zwanych zwyczajowo dekalogiem narciarskim. Przestrzeganie tych zasad zminimalizuje ilość zdarzeń niebezpiecznych na tych trasach. Należy też mieć na uwadze, że w przypadku  uczestniczenia w wypadku narciarskim, reguły te będą miały zastosowanie w procesie ustalania kwestii odpowiedzialności za zdarzenie na stoku.

1. Wzgląd na inne osoby

Każdy narciarz powinien zachować się w taki sposób, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa dla innej osoby i nie wywołać swoim zachowaniem żadnej szkody.

Komentarz FIS: Narciarz odpowiedzialny jest także za niewłaściwe działanie sprzętu narciarskiego, którego używa. Dotyczy to również wadliwości spowodowanej stosowaniem nowinek technicznych.

2. Panowanie nad szybkością

Narciarz musi zjeżdżać z szybkością dostosowaną do swoich umiejętności, rodzaju i stanu trasy oraz pogody.

Komentarz FIS: Kolizje na stoku najczęściej zdarzają się z powodu nadmiernej szybkości, niezapanowania nad nartami lub niezauważenia innego uczestnika ruchu. Narciarz obowiązany jest do poruszania się tak, aby w razie konieczności móc zatrzymać się lub skręcić w ramach umiejętności jakie posiada. Narciarz obowiązany jest poruszać się wolno w miejscach zatłoczonych, w okolicach wyciągów, na zakończeniu trasy, lub w obszarach o zmniejszonej widoczności z powodu warunków pogodowych lub wynikających z ukształtowania stoku.

3. Wybór kierunku jazdy

Znajdujący się na stoku narciarz, który za względu na lepszą widoczność z góry, dysponuje większą możliwością wyboru trasy jazdy, musi wybrać taki tor jazdy aby uniknąć wszelkiej możliwości zderzenia z narciarzem znajdującym się poniżej na stoku.

Komentarz FIS: Narciarstwo i snowboarding są sportami wolności ruchu przy przyjęciu zasady, że każdy uczestnik stosuje się do reguł uprawiania tych sportów. Na stokach obowiązuje zasada, że pierwszeństwo przysługuje temu kto znajduje się „przed” lub „niżej”. Każdy uczestnik ruchu na stoku narciarskim, znajdujący się powyżej musi pamiętać, że jego zachowania nie mogą wpłynąć na zachowania osób znajdujących się przed nim lub poniżej.

4. Wyprzedzanie

Wyprzedzanie może następować zarówno po stronie dostokowej jak i odstokowej, po stronie prawej lub lewej, lecz w takiej odległości, która pozwoli uniknąć potrącenia wyprzedzanego.

Komentarz FIS: Wyprzedzający narciarz ponosi całkowitą odpowiedzialność za skutki manewru wyprzedzania do chwili jego ukończenia. Ta zasada odnosi się też do omijania osób stojących na stoku.

5. Przejazd i krzyżowanie torów jazdy

Narciarz, który przystępuje do zjazdu na trasie lub polu narciarskim, powinien sprawdzić, patrząc w górę i w dół, czy nie spowoduje niebezpieczeństwa dla siebie i innych. To samo obowiązuje go przy każdym ruszaniu z miejsca po chwilowym zatrzymaniu.

Komentarze FIS: Doświadczenie dowodzi, że ogromna część wypadków zdarza się wskutek nieprzewidywalnego włączenia się w ruch nowego uczestnika. Podstawowym nakazem bezpieczeństwa jest upewnienie się czy włączenie się narciarza nie spowoduje utrudnienia dla którejkolwiek osoby korzystającej ze stoku, będącej w ruchu. Dopiero po płynnym włączeniu się do ruchu narciarz korzysta z pierwszeństwa wynikającego z 3 reguły FIS. Wprowadzenie snowboardów i nart głęboko taliowanych (karwingowych) umożliwia ich użytkownikom wykonywanie skrętów i ruch w kierunku przeciwnym do głównego nurtu ruchu – w dół stoku. Ten kto wykonuje manewr „w poprzek lub pod prąd” nurtu ruchu musi tak się zachować, aby osoby poruszające się w dół stoku nie były zagrożone.

6. Zatrzymanie się na stoku

Tylko w razie absolutnej konieczności narciarz może zatrzymać się na trasie zjazdu. Zakaz zatrzymywania jest szczególnie aktualny w miejscach zwężeń trasy i miejscach o ograniczonej widoczności. Po ewentualnym upadku narciarz winien usunąć się z toru jazdy, tak szybko jak jest to możliwe.

Komentarz FIS: Z wyjątkiem szerokich tras zjazdowych zatrzymywanie się powinno następować na skraju trasy. Nikt nie może się zatrzymywać w miejscach niewidocznych dla jadących z góry lub za zakrętem.

7. Podchodzenie

Narciarz powinien podchodzić w kierunku przeciwnym do głównego nurtu ruchu tylko poboczem trasy zjazdowej, a w przypadku złej widoczności powinien zejść zupełnie z trasy. To samo zachowanie obowiązuje narciarzy, którzy pieszo schodzą w dół.

Komentarz FIS: Trasy narciarskie są z założenia przeznaczone do ruchu jednokierunkowego – w dół. Pojawienie się osoby poruszającej się w przeciwnym kierunku stwarza zagrożenie dla poruszających się głównym nurtem. Ślady butów wyciśnięte w śniegu pogarszają warunki bezpieczeństwa jazdy i odpowiada za nie ten kto je pozostawił.

8. Stosowanie się do znaków narciarskich

Każdy narciarz winien stosować się do znaków narciarskich, ustawionych na trasach.

Komentarz FIS: Trasy narciarskie oznakowane są w zależności od stopnia ich trudności kolorami (od najłatwiejszych do najtrudniejszych): ZIELONYM, NIEBIESKIM, CZERWONYM I CZARNYM. Każdy uczestnik ruchu sam decyduje o wyborze trasy. Na trasach ponadto umieszczone są znaki informujące o utrudnieniach lub niebezpieczeństwach, np. o lawinach, czy zamknięciu trasy. Uczestnik ruchu ma obowiązek obserwować znaki i stosować się do nich. Uczestnik ruchu narciarskiego powinien zdawać sobie sprawę, że znaki umieszczono również dla jego dobra i bezpieczeństwa.

9. Wypadki

W razie zaistnienia wypadku narciarskiego każdy, kto znajdzie się w pobliżu, powinien udzielić poszkodowanym pomocy.

Komentarz FIS: Jest oczywistą zasadą etyczną, że uprawiający sport ma obowiązek nieść pomoc poszkodowanemu niezależnie od istnienia prawnego obowiązku. W szczególności pomoc powinna polega na udzieleniu tzw. pierwszej pomocy, na zawiadomieniu właściwych służb oraz natychmiastowym zabezpieczeniu ( oznakowaniu) miejsca wypadku, tak aby nie zagrażało ono innym uczestnikom ruchu. FIS wyraża nadzieję, że zachowanie polegające na uderzeniu w innego uczestnika ruchu i ucieczce z miejsca zdarzenia będzie przez właściwe ustawodawstwa karne wszystkich państw traktowane identycznie jak ucieczka z miejsca zdarzenia drogowego oraz że państwa, które tego jeszcze nie uregulowały wprowadzą właściwe przepisy do swoich ustaw.

10. Stwierdzenie tożsamości

Każda osoba uczestnicząca w wypadku na stoku, lub będąca jego świadkiem, powinna podać swoje dane osobowe.

Komentarz FIS: Świadkowie, którzy mogą opisać zdarzenie mają zasadnicze znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności i w związku z tym każdy, kto był świadkiem musi czuć się zobowiązanym do uczestniczenia w procedurach wyjaśniających. Raporty właściwych służb oraz zdjęcia stanowić będą dowody we wszelkich postępowaniach mających na celu ustalenie winnych.

Zwrot prawa jazdy

Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował o rozstrzygnięciu Sądu Najwyższego w sprawie skutków niedopełnienia formalności związanych ze zwrotem zatrzymanego prawa jazdy. Sąd stwierdził, że kierowca, który nie złożył wniosku o (wirtualny) zwrot prawa jazdy, nie może być traktowany jak osoba, która prowadzi pojazd bez wymaganych uprawnień. Z orzeczenia Sądu Najwyższego wynika, że osoba, której prawo jazdy zostało zatrzymane na okres nieprzekraczający roku, odzyskuje je bez spełnienia dodatkowych warunków. W uzasadnieniu odwołano się do orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym pojęcie „osoby niemającej uprawnień” użyte w art. 94 § 1 k.w. odnosi się do kierujących pozbawionych tych uprawnień na podstawie przepisów kodeksów karnego i wykroczeń oraz zawartych w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Stany faktyczne, takie jak nieodebranie prawa jazdy od organu administracji nie powodują utraty uprawnień, o których mowa w art. 94 § 1 k.w.  Te ustalenia doprowadziły Sąd Najwyższy do konkluzji, że po upływie okresu, na jaki zatrzymano prawo jazdy, jeżeli nie był on dłuższy niż rok, kierujący nie może być traktowany jako osoba nieposiadająca uprawnień do prowadzenia pojazdów. Wynika to z faktu, że osoba odzyskała te uprawnienia na mocy przepisu ustawowego bez potrzeby spełniania jakichkolwiek dodatkowych warunków.

Kierunkowskaz na drodze z pierwszeństwem

Fakt, że poruszamy się po drodze z pierwszeństwem przejazdu nie znosi obowiązku włączenia kierunkowskazu w przypadku, gdy droga ta krzyżuje się z drogami podporządkowanymi, a kontynuowanie jazdy po drodze z pierwszeństwem przejazdu wymaga zmiany kierunku jazdy. Skrzyżowanie z tzw. pierwszeństwem łamanym, czyli z dodatkową tablicą (jak na zdjęciu) określającą przebieg drogi z pierwszeństwem, nie wpływa w żaden sposób na zasadę określoną w Prawie o ruchu drogowym, zgodnie z którą kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru. Nie włącza się więc kierunkowskazu zjeżdżając z drogi z pierwszeństwem na drogę podporządkowaną, gdy kierujący pojazdem kontynuuje jazdę na wprost, ponieważ manewr ten nie wiąże się ze zmianą kierunku ruchu. Błędem jest natomiast zaniechanie włączenia kierunkowskazu, gdy kierowca porusza się po drodze z pierwszeństwem przejazdu, której przebieg wymusza zmianę kierunku jazdy. Jeżeli kierowca błędnie zasygnalizuje manewr na skrzyżowaniu z pierwszeństwem łamanym i doprowadzi do kolizji lub wypadku, to musi liczyć się z tym, że zostanie uznany przynajmniej za współwinnego tego zdarzenia drogowego. Tego typu błędy, jako niezgodne z przepisami Prawa o ruchu drogowym mogą zaskoczyć innych uczestników ruchu, a to zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia kolizji lub wypadku drogowego.

Pieszy z telefonem

Zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym zabrania się pieszemu korzystania z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu dla pieszych. Wskazana regulacja nie zakazuje całkowicie pieszym korzystania z telefonów czy innych urządzeń elektronicznych podczas przechodzenia przez jezdnię. Ustawodawca nie wykluczył możliwości korzystania z telefonu podczas przechodzenia przez części drogi przeznaczone dla ruchu pojazdów. Wymaga jednak by robić to w sposób rozsądny, czyli taki, który umożliwia pieszym zareagowanie na zmianę sytuacji na jezdni lub torowisku. Pieszy powinien więc przed przejściem  oderwać wzrok od ekranu używanego urządzenia by zorientować się w sytuacji panującej na drodze, a także przerwać rozmowę lub wyciągnąć słuchawkę z ucha, aby wsłuchać się, czy któryś z kierujących nie używa klaksonu lub czy nie zbliża się pojazd uprzywilejowany z włączonymi sygnałami dźwiękowymi. Wprawdzie przepis odnosi się do terminu „obserwacja sytuacji na jezdni” i mogłoby się wydawać, że dotyczy to wyłącznie percepcji wzrokowej, to należy mieć na uwadze, że Prawo o ruchu drogowym reguluje również kwestię używania sygnałów dźwiękowych, na które piesi też muszą reagować. Stąd bierze się potrzeba zaangażowania zmysłu słuchu w celu oceny sytuacji panującej w obrębie miejsca, w którym pieszy zamierza wejść lub przejść przez jezdnię lub torowisko. Obowiązek obserwacji sytuacji na jezdni trwa przez cały okres pozostawania przez pieszego na częściach przekraczanej drogi, które przeznaczone są dla ruchu pojazdów, więc korzystanie w tym czasie z urządzenia elektronicznego nie może zakłócać postrzegania wzrokowego i słuchowego.  Odstawienie telefonu od ucha i przełączenie go przed przejściem dla pieszych na tryb głośnomówiący i trzymanie go w dłoni bez obserwacji ekranu wydaje się być wystarczające, choć dla bezpieczeństwa warto na czas przekraczania jezdni lub torowiska przeprosić rozmówcę, przerwać prowadzoną rozmowę i kontynuować ją po znalezieniu się na drugiej stronie drogi. Niestosowanie się do omówionego przepisu grozi mandatem w wysokości 300 zł.

Długi upadłego konsumenta

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie powoduje automatycznego uwolnienia z długów. Podczas rozpoznawania wniosku o upadłość sąd czyni ustalenia dotyczące niewypłacalności konsumenta a nie odnośnie zakresu zadłużenia podlegającego umorzeniu. To jest kwestia wtórna, a rozstrzygnięcie o umorzeniu zobowiązań nie jest orzeczeniem obowiązkowo wydawanym w sprawach o oddłużenie. Postępowanie w tej sprawie sąd może przeprowadzić na wniosek upadłego, syndyka bądź wierzyciela lub, jeżeli uzna to za zasadne, z urzędu. Umorzenie długów w postępowaniu upadłościowym następuje po wykonaniu przez upadłego planu spłaty wierzycieli, czyli po sprzedaży majątku dłużnika i spłaceniu jego długów zgodnie z zasadami określonymi w tym planie. Umorzeniu w upadłości konsumenckiej podlegają zobowiązania, które nie zostały spłacone w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Co do zasady umorzeniu podlegają następujące zobowiązania:

• kredyty i pożyczki,
• nieopłacone składki ZUS,
• zaległe podatki,
• zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, które nie zostały ujawnione przez upadłego nieumyślnie,  np. z powodu braku wiedzy o ich istnieniu,
• zobowiązania, które nie zostały zgłoszone przez wierzycieli.

Umorzeniu w upadłości konsumenckiej nie podlegają:

• długi powstałe po ogłoszeniu upadłości,
• długi o charakterze alimentacyjnym,
• zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
• zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny,
• długi będące wykonaniem orzeczonego przez sąd obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,
• zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem,
• oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Kontrola cyklistów i nie tylko

Od 20.10.2023 r.  strażnicy miejscy i gminni zostali uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za prowadzenie bez uprawnień rowerów czy hulajnóg elektrycznych a także polegające na łamaniu praw pieszych przez kierujących takimi pojazdami. Wśród wykroczeń wchodzących w zakres uprawnień strażników znalazły się między innymi:

art. 86a k.w.  – Kto, kierując rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego albo poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na drodze dla pieszych, nie porusza się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego lub nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, podlega karze grzywny albo karze nagany.

czy

art. 86b § 2 k.w. – Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, prowadząc pojazd inny niż mechaniczny narusza zakaz jazdy wzdłuż po drodze dla pieszych lub przejściu dla pieszych, podlega karze grzywny albo karze nagany.

czy też

art. 94 § 1b k.w. – Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd inny niż mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze nagany albo karze grzywny do 1500 złotych.

Z punktu widzenia poprawy bezpieczeństwa pieszych jest to krok w dobrym kierunku, ponieważ specyfika zadań strażników miejskich/gminnych pozwala im efektywnie ujawniać i reagować na tego typu naruszenia przepisów ruchu drogowego.